Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “…Thanh niên là rường cột nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước”. Điều đó khẳng định vai trò của thanh niên là vô cùng to lớn và bao trùm rất nhiều lĩnh vực. Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, thanh niên nước ta hết thế hệ này đến thế hệ khác, đã luôn nêu cao tinh thần yêu nước, không ngại gian khổ, hy sinh, sẵn sàng dấn thân vì sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, đại bộ phận thanh niên luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; trung thành, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; nêu cao tinh thần yêu nước, sẵn sàng hy sinh vì độc lập dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân. Bên cạnh đó, thanh niên luôn sung sức, năng động, nắm bắt thông tin nhanh nhạy, có năng lực tiếp cận, sáng tạo với công nghệ mới và luôn nhạy cảm với các vấn đề chính trị xã hội, có khát vọng, ý chí vươn lên, có tinh thần đoàn kết, chia sẻ, tương thân, tương ái, vì cộng đồng và lợi ích quốc gia nên đã luôn có mặt ở những nơi khó khăn, gian khổ, xung kích hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao.

Tuy nhiên, cũng bởi đặc điểm là nhạy cảm, dễ tiếp cận cái mới, thích tự do, tự khẳng định mình, lại chưa có nhiều kinh nghiệm, nhận thức các vấn đề chính trị - xã hội còn hạn chế nên thanh niên thường dễ bị lôi kéo, kích động. Cũng vì thế mà các thế lực thù địch luôn coi thanh niên là đối tượng đặc biệt để lợi dụng thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Trên thực tế, các thế lực phản động trong và ngoài nước luôn tìm mọi cách tác động vào giới trẻ. Họ dùng nhiều chiêu bài, cách thức kích động như lợi dụng tự do, tôn giáo để đánh vào sự nông nổi của một số ít bạn trẻ hòng tạo ra một thế hệ trẻ sống theo chủ nghĩa thực dụng, thích ăn chơi, lười lao động, sống vụ lợi, vị kỷ, hay so đo... Từ một số ít thanh niên chưa tốt này, chúng lợi dụng các trang mạng xã hội trên internet để phát tán tài liệu có nội dung phản động, ấn phẩm văn hóa đồi trụy để “chuyển hóa” dần dần lớp trẻ. Chúng bịa đặt, đưa nhiều thông tin sai lệch, lấp lửng, giật gân và tạo ra các diễn đàn để nhiều người trẻ truy cập và mời chào tham luận. Chúng khoét sâu vào những vụ việc tham nhũng, tiêu cực trong xã hội được báo chí trong nước đăng tải và hướng luồng dư luận vào những vụ việc này để kích động lớp trẻ tỏ thái độ bất mãn. Với chiêu bài này, chúng đã đạt được mục đích là hình thành một bộ phận thanh niên ít rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống nên không đủ kiến thức và sự tỉnh táo để nhận diện âm mưu thâm độc của chúng, nhằm làm chuyển hóa tư tưởng, dẫn tới quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận thanh niên - những chủ nhân tương lai của đất nước. Vấn đề này nếu không được quan tâm giải quyết sẽ tạo ra lệch lạc trong nhận thức và hành động, gây hậu quả khó lường. Để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” hiện nay, cần thực hiện nhiều giải pháp cơ bản, đồng bộ như Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã xác định. Trên góc độ tăng cường sức đề kháng và phát huy vai trò tiền phong của thanh niên trên mặt trận đấu tranh để phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, cần chú ý tới một số biện pháp sau:

Trước hết, cần làm tốt công tác giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, đoàn viên và thanh niên mức độ nguy hại của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và đề cao trách nhiệm trong đấu tranh.

Hiện nay, một bộ phận cho cán bộ, đoàn viên và thanh niên vẫn còn mơ hồ, chưa nhận thức đúng về “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và mức độ nguy hiểm của nó đối với sự tồn vong của Đảng, chế độ. Bởi vậy, việc giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cho cán bộ, đoàn viên và thanh niên trong phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là giải pháp hết sức quan trọng. Trước mắt, cần làm cho mọi người nhận thức được những biểu hiện của nó đã được Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) chỉ ra; tình hình suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, các ngành; thấy được việc phòng, chống sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là cuộc đấu tranh hết sức cam go, phức tạp diễn ra ngay trong nội bộ, giữa ta với ta, ... Đồng thời, làm rõ sự nguy hiểm của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nếu như không phòng, chống, đấu tranh kịp thời, kiên quyết. Trên cơ sở nhận thức đúng, đề cao quyết tâm, ý thức trách nhiệm, dám nói, dám làm, dám đấu tranh với những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; nâng cao khả năng “miễn dịch” của mỗi tổ chức đoàn, cán bộ, đoàn viên, thanh niên trước sự tác động chuyển hóa, cùng những tiêu cực trong đời sống xã hội. Việc giáo dục nâng cao nhận thức phải đi đôi với khắc phục những biểu hiện mơ hồ, mất cảnh giác, không thể hiện rõ lập trường, quan điểm trước những hành vi tiêu cực, hoặc thờ ơ, không dám đấu tranh với sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Hai là, tăng cường công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên.

Tăng cường công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay vừa là yêu cầu, nhiệm vụ cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài và là thước đo hiệu quả hoạt động của Đoàn và phong trào thanh niên.

Tiến hành giáo dục thanh niên bằng nhiều hình thức phong phú, sinh động, hấp dẫn, thông qua những việc làm thiết thực kết hợp với việc giáo dục của nhà trường, gia đình, xã hội và phù hợp với từng đối tượng. Các tổ chức đoàn cần chủ động nắm bắt và dự báo tình hình tư tưởng thanh niên. Đổi mới nội dung và phương thức giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, truyền thống văn hoá, lịch sử của Đảng và dân tộc cho thanh niên. Coi trọng giáo dục đoàn viên, thanh niên qua hoạt động thực tiễn và các phong trào thi đua yêu nước. Đẩy mạnh thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với các phong trào hành động cách mạng của thanh niên mà tiêu biểu là phong trào: “Thanh niên lập nghiệp và tuổi trẻ giữ nước”, “Xung kích phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Thanh niên tình nguyện”...xây dựng và thực hiện tốt chuẩn mực đạo đức, định hướng giá trị nhân cách, làm cho thanh niên hiểu, có khả năng tự đề kháng và tích cực đấu tranh với âm mưu “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch. Bản thân mỗi đoàn viên, thanh niên cần phải ra sức học tập, tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu vươn lên để đảm đương trọng trách công việc trong thời kỳ mới.

Ba là, chăm lo xây dựng các tổ chức Đoàn vững mạnh,  đủ sức đảm nhận vai trò nòng cốt trong phong trào thanh niên; đồng thời tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Đây là nội dung biện pháp có ý nghĩa quan trọng quyết định đến hiệu quả của việc thực hiện nhiệm vụ chính trị nói chung, đấu tranh phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ nói riêng. Tổ chức Đoàn cơ sở, chi đoàn là nơi trực tiếp giáo dục, rèn luyện, tổ chức cho đoàn viên, thanh niên hành động cách mạng thực hiện thắng lợi mọi chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, nhiệm vụ từng cơ quan, đơn vị. Xây dựng các tổ chức đoàn vững mạnh mới đảm bảo cho đoàn viên, thanh niên có điều kiện phấn đấu trưởng thành, giáo dục, rèn luyện đoàn viên, thanh niên trở những đảng viên, đoàn viên, thanh niên ưu tú. Do vậy, các cấp bộ đoàn cần coi trọng nhiệm vụ chăm lo xây dựng Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thật sự trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức, luôn là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, là nơi quản lý, giáo dục đoàn viên, thanh niên trở thành con người mới xã hội chủ nghĩa và đội dự bị tin cậy của Đảng.

 Để xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh, cần chú trọng nâng cao chất lượng đoàn viên, chất lượng cán bộ Đoàn, nhất là chất lượng chính trị, tư tưởng và tính tiên phong, gương mẫu. Đổi mới mạnh mẽ hơn nữa phương thức hoạt động của Đoàn, nhất là ở cơ sở, các vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Quan tâm và chủ động quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và luân chuyển cán bộ đoàn, rèn luyện và lựa chọn những cán bộ đoàn ưu tú, có đủ phẩm chất và năng lực để giới thiệu nguồn cán bộ cho Đảng, Nhà nước và các đoàn thể. Đồng thời tổ chức để cán bộ, đoàn viên tham gia đóng góp ý kiến xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước, tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân. Các hoạt động của Đoàn phải xuất phát từ các nhiệm vụ chính trị chung của đất nước, nhất là trong phát triển kinh tế xã hội, giữ vững ổn định chính trị, xây dựng và chỉnh đốn Đảng, xây dựng Nhà nước, củng cố quốc phòng, an ninh. Đồng hành với thanh niên và cảm thông, chia sẻ với thanh niên, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng thanh niên, chăm lo đáp ứng những nhu cầu, lợi ích chính đáng của thanh niên, kịp thời định hướng, dìu dắt, giúp đỡ thanh niên như những người bạn tin cậy. Đoàn viên, thanh niên cần tự giác học tập, rèn luyện nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; xây dựng động cơ, thái độ, trách nhiệm đúng đắn; thường xuyên tu dưỡng đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị, thực sự là lực lượng xung kích, nòng cốt trên mặt trận đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, phòng chống có hiệu quả “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân giữ vững các thành quả cách mạng, thực hiện bằng được mục tiêu cao cả: xây dựng Tổ quốc ta ngày càng hùng cường, đất nước ta ngày càng giàu mạnh, nhân dân ta ngày càng hạnh phúc, sánh vai với các cường quốc năm châu, như Bác Hồ hằng mong muốn.

Người viết: Thiếu tá Võ Thái Hòa – Học viện Chính trị BQP